Tüm dönüştürücü teknolojiler gibi, öğrenen makine ve yapay zekanın yükselen gelişimi de aynı anda hem heyecan verici hem de korkutucu. Takvimlerimizi yönetmekten tıbbi tanı koymaya kadar hayatımızı geliştirebileceği tüm alanları düşünmek heyecan vericidir, ancak sosyal ve kişisel sonuçları ve özellikle de kariyerlerimiz üzerindeki olası etkilerini düşünmek korkutucudur. Makinenin öğrenmesi gelişerek devam ederken, her birimiz kendimizi farklılaştırmak için yeni beceriler geliştirmeliyiz.
Ancak bunlar hangi beceriler olmalıdır?
Yapay Zeka, otomasyon ve robotların piyasaları ve işgücünü değiştireceği uzun zamandır bilinmektedir. Kendini süren otomobiller, üç binin üzerinde kamyon şoförünü yeni istihdam alanları aramaya zorlayacaktır ve Tesla gibi robot üretim hatları, şu an 12 milyon olup azalan imalat işlerini eritmeye devam edecektir. Fakat bu, sadece bozulmanın başlangıcıdır.
Yapay Zeka gelişimi arttıkça, “yapma” işlerinin de ötesinde daha geniş bir “düşünme” işleri kümesi etkilenecektir. Burada, son birkaç yıla kadar gerçek ve eğitimli bir insanın katılımı olmadan yapılabileceğini hayal bile edemeyeceğimiz işlerden söz ediyoruz. Yani, öğretmen, doktor, finansal danışman, borsacı, pazarlamacı ve işletme danışmanı gibi işler.
Makinelerin insanoğlundan daha iyi yapabileceği pek çok şey olduğunu itiraf etmekten gurur duymuyor olmalıyız. Birçok nitelikli iş aynı genel iş akışını takip eder:
1. Verileri topla
2. Verileri analiz et
3. Sonuçları yorumla
4. Önerilen bir eylem planı belirle
5. Eylem akışını uygula
Bu akışın geçerli olduğunu görmek için herhangi bir meslek grubuna bakabiliriz. Doktorlar, testler yapar, sonuçları analiz eder, teşhis için sonuçları yorumlar, tedavi biçimini planlar ve bu tedavi planını gerçekleştirmek için hasta ile birlikte çalışırlar.
Mali müşavirler, müşterileri ve potansiyel yatırım araçları ile ilgili verileri toplar ve analiz eder, risk toleransı gibi çeşitli faktörlerin etkilerini yorumlar, bir yatırım stratejisi önerir ve müşterilerin zaman içinde bu stratejiyi uygulamalarına yardımcı olurlar. Bu yüksek vasıflı işçiler, üç yetenekleri nedeniyle yüksek oranları yönetebilirler. Önceden belirlenmiş görevleri hızlı ve doğru bir şekilde yerine getirebilme becerileri, bir eylem biçimini belirlemedeki deneyimleri ve müşterilerin bu eylemleri uygulamalarına yardımcı olmaya dönük yüksek anlayış yetenekleri. Yapay Zeka ve öğrenen makine, ilk iki özellik ile ilgili yeteneklerimizi hızla aşacak ve bu, yapay zeka tarafından dönüştürülen bu kariyerlerde kalmak isteyen bir işçi için gerekli beceri setini değiştirecektir.
Veri toplama ve analizinde otomatik sistemlerin rolünü görmek kolaydır. Makinelerin bu tür görevleri verimli bir şekilde yapabildiklerini zaten kabul ediyoruz. Ancak, potansiyelleri bunun çok ilerisine gitmektedir. İnsanlar sınırlıdır ve çoğunlukla önyargılıdırlar. Doktorlar, uzmanlık alanlarındaki her yeni yayına yetişemeyeceklerdir. Bunun yerine, kendi alanlarındaki eksiksiz bilgi yerine, az sayıda kişisel deneyime güvenmek zorundadırlar. Danışmanlar da kariyerleri boyunca ancak belirli sayıda şirket dönüşümü yaşayabilirler. Dar bir deneyim setinden, tercihlerini, beklentilerini ve g.rüşlerini oluştururlar.
İnsanlar, yeni bilgileri işlerken sınıra ulaştıklarında daha fazla sunucuya bağlanamazlar. Bunun yerine, kendi çoğunlukla önyargılı tercihlerimize, alışkanlıklarımıza ve tahmin yöntemlerimize güvenmek zorunda kalırız.
Bazı insanlar, sağlık ve paranın yönetimi gibi önemli kararlarda asla makinelere güvenmeyeceğini söyleyebilir, ancak bu, yirminci yüzyıl düşüncesidir. Ancak yeni nesil, güvendiği akıllı makinelerle çalışıyor ve çoğunlukla bunu tercih ediyor. Dahası, sonuçlar tartışma götürmüyor.
Zaten hali hazırda IBM’in Watson’u doktorları zorlayan tıbbi vakaları çözüyor ve yatırımcılar pahalı, aktif olarak yönetilen fonlardan daha iyi performans gösteren pasif olanlara kaçıyorlar. En değerli kariyer yollarımızdan bazılarının değeri hali hazırda aşınmış durumda.
Mesleklerinde güncel kalmak isteyen kişiler, yapay zekanın kopyalamakta zorluk çektiği beceri ve yeteneklere odaklanmalıdır – insanları anlama, motive etme ve karşılıklı etkileşim. Akıllı bir makine bir hastalığı teşhis edebilir ve hatta bir doktordan daha iyi bir tedaviyi önerebilir. Bununla birlikte, hastanın yanında oturup, yaşam durumlarını (finans, aile, yaşam kalitesi vb.) anlama ve hangi tedavi planının en uygun olduğunu belirlemeye yardım eden bir insan gerekir. Benzer şekilde, akıllı bir makine karmaşık iş problemlerini teşhis edebilir ve bir organizasyonu geliştirmek için eylemler önerebilir. Bununla birlikte, yine de ekibi harekete geçirmek üzere liderlik etme, çatışmaları önlemek için politik davranma ve değişime öncülük edebilecek yüksek anlayıştaki kişileri belirleme gibi işler için en uygun çözüm bir insandır. Önümüzdeki on yılda, bu insani yetenekler giderek daha değerli hale gelecektir. Yapay Zeka ve öğrenen makine diğer görevlerimizi devraldığında, ikna, sosyal anlayış ve empati gibi beceriler farklılaşmayı sağlayan nitelikler haline gelecektir. Ancak ne yazık ki, bu insan odaklı beceriler eğitim ve öğretimde genellikle ikincil öncelik olarak görülmektedir. Bizim kendimize özgü durum ve arzularımızdan çok raporlar ve verilerine odaklanan doktor, finansal uzman veya danışman ile hepimiz deneyim yaşamışızdır.
Bu beceriler, iyi veya kötü, otomatik sistemler arttıkça kendi alanlarında kalmayı isteyen herkes için zorunlu hale gelecektir. Bu noktada üç önerimiz var:
● Teknolojik gelişme ile savaşmayın. Öğrenen makine ve Yapay Zeka, sonuçları iyileştirme ve maliyeti düşürme yeteneğine sahiptir – bu nedenle robotlarla savaşmayın. Endüstrinizdeki değişimi kabullenin, verimli ve tamamlayıcı olmasını sağlamak için çalışın.
● Kendinizdeki insanlarla etkileşim, onları motive etme ve değerlendirme yeteneklerini inceleyin. Duygusal zeka ile ilgili, güçlü ve zayıf yönlerinizi tanıyın.
● Duygusal zekanızı geliştirmeye yatırım yapın. En basit yol, rolünüzde neyin önemli olduğu ile ilgili zihinsel modelinizi değiştirmek ve başkalarını daha iyi yönetebilme, etkileme ve ilişkiye girebilme üzerine yoğunlaşmaya başlamaktır. Ya da, eğitim fırsatlarını araştırarak bir adım daha ileri götürün.
Sunmanız gereken akıllı makinelerden daha iyi yapabileceğiniz şey çevrenizdeki insanlarla ilgilidir. Kariyerinizin daha teknik parçalarına olduğu gibi, bu yetenekleri de yetiştirmeye ve yatırım yapmaya başlayın. Olağanüstü bir motive edici, yönetici veya dinleyici olabilirseniz, teknoloji endüstrinizi değiştirdiğinde halen oynayacak bir rolünüz bulunacaktır.