Karuna Pandit
Bhagavad Gita[1]‘nın ikinci bölümünün sonlarına doğru Krishna, “O ‘Arjuna, dünya zihne beş duyu organı ile girer ve çalkantılı duyular, onları kontrol etmeye çalışsa bile, bilge bir kişinin aklını şiddetli bir şekilde alıp götürebilir” der.
Krişna daha sonra, duyuları ve zihni disiplinli olan bir kişiye övgüde
bulunur. Der ki: “Öz disiplini olan bir kişi, duyu nesneleri arasında
yaşayabilir, aralarında hareket edebilir, ancak o çekilme ve itilmekten
arınmıştır. Huzura kavuşur ve bu huzur içinde, tüm acılar yok edilmiştir.
Huzurlu akıl kısa sürede istikrarlı olur. ”
Hepimiz zehirli duyguların fiziksel sağlığımızı sigara içmek kadar risk
altına soktuğunu biliyoruz. İşler yolunda gitmediğinde ne sıklıkta öfkeli
veya sıkıntılı oluyoruz? Ne kadar yoğun tepki veriyoruz? İyileşmemiz ne
kadar sürüyor?
Bunlar, duygusal zekamızı değerlendirmek için kendimize
sorabileceğimiz sorulardan bazıları. Bu sorulara verilen cevaplardaki
değişiklikler, duygusal özgürlüğe doğru ilerlememizi ölçmek için
parametreler olarak kullanılabilir.
Öyleyse, duygusal yaşamımızda ustalaşmak için ne yapabiliriz?
Duygusal gasp (duyguları zihni tamamen ele geçirdiği ve rasyonel
aklın durduğu durum) muhtemelen iki dinamiği içerir, ilk olarak
amigdalanın tetiklenmesi ve ikincisi amigdala ve limbic beynin diğer
parçalarından gelen sıkıntı verici sinyalleri s.nümleyen prefrontal
korteksi harekete geçirme başarısızlığı.
Bir başka ilginç bulgu da, pozitif ve negatif duyguları düzenlemede
prefrontal korteksin rolü olmuştur. Frontal lob yaralanmasına sahip
olan hastaların ruh hallerini inceleyen nöropsikologlar, sol prefrontal
lobun görevlerinden birinin, hoş olmayan duyguları düzenleyen bir
nöral termostat olarak hareket etmek olduğunu belirlediler. Sağ
prefrontal lob, korku, endişe, depresyon ve saldırganlık gibi olumsuz
duyguların yeridir.
Bir grupta, lezyonların sol prefrontal kortekste olduğu inme hastaları,
yıkıcı endişe ve korku endişe duygularına eğilimliydiler. Oysa sağ
prefrontal kortekste lezyonları olan hastalar orantısız şekilde neşeliydi.
Beynimizde sıkıntı verici duygular için “kapatma” düğmesi vardır ve
bunun sol prefrontal lobda olduğu g.rülmektedir. Prefrontal korteksin
sol lobunda daha yüksek aktivite, pozitif eğilimlere, prefrontal
korteksin sağ lobunda daha yüksek aktivite ise, negatif eğilimlere
karşılık gelir.
Prefrontal kortekste sol lobda artan aktivitenin pozitif hisleri arttırdığı
ve prefrontal kortekste sağ lobda azalan aktivitenin negatif duyguları
azalttığı kanıtlanmıştır. Ayrıca, içsel duygusal yaşamımızın daha fazla
farkında olmak, olumsuz duyguların daha başlangıçta farkında
olmamıza ve böylece olumsuz alışkanlık .rüntülerini kesmek için
harekete geçerek onlar üzerinde daha fazla kontrol sahibi olmamıza
yardımcı olur.
Yoga ve meditasyon disiplini, dikkati arttırmaya, diğer yönetici işlevleri
ve prefrontal korteksin sol ve sağ loblarındaki aktiviteyi dengelemeye
yardımcı olan bazı basit nefes teknikleri (pranayama) önermektedir. İlk
teknik, gelen ve giden nefese dikkat çekmeyi içeren “Nefes Farkındalığı
Meditasyonu” dır. Bu solunum tekniği iki y.nlü bir faydaya sahiptir.
İlk olarak, dikkati artırır ve ikincisi, sol prefrontal kortekste aktiviteyi
arttırır. Sadece altı haftalık, günde 20 dakika nefes farkındalığı
meditasyonu uygulamasının prefrontal kortekste aktiviteyi artırdığı
gösterilmiştir, bu da artan dikkat, dürtüselliğin azalması ve beynin
yönetici işlevlerindeki genel iyileşmeye karşılık gelir.
Richard Davidson uzun zamandır meditasyon yapan Budist rahipler
hakkında ilginç bir araştırma yaptı. Meditasyon yapanlarda,
meditasyon yapmayanlara göre, özellikle beynin olumlu duygulardan
sorumlu olan sol prefrontal kortekste beynin daha büyük alanlarının
aktif olduğunu, ve sağ prefrontal kortekste aktivitenin azaldığını
bulmuştur. Sol prefrontal kortekste aktiviteyi artıran ve iki yarıküreyi
dengelemeye yardımcı olan bir başka teknik, “alternatif burun deliği
solunumu”[2]dur. Sağ burun deliğinden nefes aldığımızda, bu sol
yarıküredeki aktiviteyi artırır ve bunun tersi de geçerlidir. Bu, beynin iki
yarıküredeki aktivitesini dengelemeye yardımcı olur. Bu teknikleri kendi
evimizin rahatlığında kolaylıkla test edebiliriz.